Rasmus Lerdorf, tarihin ilk dönemlerinde yani Internet’in henüz yayıldığı 1990’ların ortalarına doğru iş arıyordu; hayat öyküsünü bir kişisel sayfada yayınlamak ve başvuracağı yerlere bu sayfanın adresini verebileceğini düşündü. Fakat o dönemde özellikle üniversitelerin Unix ağlarında kurulan Web Sunucularda kişisel sayfa yapmak kolay değildi. Rasmus, kendisi için hazırladığı yazılımın Web’e aşina olmayanlar starafından da kolayca kullanabileceğini düşündü. Bu yazılımın büyükçe bir bölümü Perl dilinden alınmıştı. Adına Personal Home Page (Kişisel Ana Sayfa) dediği bu programın çok tutulması üzerine Rasmus Lerdorf, Internet Sitesi kuran herkesin birinci gün değilse bile ikinci gün farkına vardığı ihtiyacı, yani bir form yoluyla ziyaretçiden gelen bilgileri işlemeyi sağlayan ekleri yazdı ve programın adı PHP/FI (Form Interpreter/Form Yorumlayıcı) oldu. Kimileri programın bu sürümüne PHP2 adını taktı; ve bu ad, programın çok değişmesine ve gelişmesine rağmen uzun süre değişmeden kaldı.
Rasmus Lerdorf, 1995’in ortalarında, Zeev Suraski, Stig Bakken, Shane Caraveo ve Jim Winstead ile bir grup kurdu ve PHP’yi Perl’den ödünç alma rutinlerle iş yapan bir paket olmaktan çıkartıp, Nesne-Yönelimli (Object-Oriented) bir programlama dili haline getirdi. Bu grup, bugün PHP4 adı verilen bu dili geliştirmekte ve yeni işlevsellikler kazanması için sürekli çalışmaktadır. PHP, Linux gibi, Açık Sistem kurallarına tabidir; isteyen programda istediği değişikliği yapabilir; ancak bu değişiklikten para kazanamaz ve yaptığı değişiklikleri isteyen herkese açıklamak zorundadır.
Linux’un önümüzdeki yıllarda en çok kullanılan işletim sistemi olacağı yolundaki bilgiler kuşkusuz en çok Linus Torvalds’ı şaşırttı. Linux’un bu başarısındaki en önemli anahtar nokta olan açık kaynak geliştiriliyor ve dünyanın heryerinden yazılım geliştiricilerin desteğini alıyor olması. Aynı başarıyı Web yazılım geliştirme dili PHP de gösteriyor. PHP bundan iki yıl öncesine kadar adı duyulmamış basit bir dildi. Ancak şimdi gerek performans gerek destek açısından diğer Web yazılım geliştirme dilleri ile kolayca yarışıyor; hatta bunları fazlasıyla geçiyor. Hemen her türlü işletim sistemiyle çalışıyor olması da cabası. PHP, her türlü veritabanıyla sorunsuz çalışıyor olmasıyla ve Zend derleyicisiyle daha da yaygınlık ve güç kazanacak. PHP ve açık kaynak olarak geliştirilmeye başlanan MySQL’in birlikte kullanıldıklarında yakaladıkları etkinlik binlerce Dolar verilerek alınan veritabanı ve uygulama dilleriyle yarışmanın ötesinde farklara sahip.
Türkiye’de PHP oldukça yeni kullanılmaya başlandı. Dünyadaki PHP kullanıcılarının tercih ettikleri PHP editörü PHPed’i bir Türk’ün geliştirmiş olması, hepimize haklı bir gurur veriyor. Ayrıca http://www.php.org.tr adresindeki oluşum çok kısa sürede Türkiye’de PHP’nin layık olduğu yeri alacağını gösteriyor.
Bu kitapçığı PHP’nin 4’ncü sürümüne göre yazdık. Burada verdiğimiz örnekleri uyguladığınızda beklenen sonucu alamazsanız, önce sizin sisteminizde kurulu PHP’nin sürümünü kontrol etmelisiniz. Bu kitapçıktaki örnek kodları PC Life dergisinin Internet sitesinde, http://www.pclife.com.tr/………./php_kodlar.zip adresinde bulabilirsiniz. Ayrıca bu kitapçıktaki kodların tümünün gerçek bir Web sunucuda nasıl işlediğini görmek için http://www.mycgiserver.com/~ocal/ adresine bakabilirsiniz.
Bununla birlikte bir programlama dilinin incelikleri, ancak kodlarınızı kendiniz yazarsanız öğrenilebilir. Örnek kodlardan, ancak kendi yazdığınız kodlar beklediğiniz sonucu vermediği taktirde, karşılaştırma amacıyla yararlanmalısınız. Sizi biraz da buna zorlamak için yer yer konuları bu kodların yazıldığı varsayımı ile ele alacağım.
Bugüne kadar PHP programlarrına .php3 uzatmasını vermek adeta gelenek halini almıştı; ancak PHP’nin 4’ncü sürümüyle birlikte, konfigürasyon ve INF dosyaları, yapılandırma sırasında işletim sistemlerine ve Web sunucularına varsayılan değer olarak sadece .php uzatmasını tanımasını bildiriyorlar. PHP programlarınıza bundan başka uzatmalar verecekseniz, Linux’ta Apache konfigürasyon dosyasını, Windows’da ise Registry kayıtlarını değiştirmeniz gerekir.
İki bölüm olarak sunacağımız PHP kitapçığının birinci bölümünün yazılmasında yurdumuzda PHP kullanıcılarını eğitme ve destekleme hareketinin öncüleri Sayın Kayra Otaner, Serdar Soydemir ve Özgür Akan, değerli yardımlarını esirgemediler. İkinci kitapçıkta yer alacak uygulamaların tümünü bu grup geliştirdi ve Açık Kaynak hareketinin gerçek temsilcileri olduklarını göstererek, serbestçe kullanılmak üzere okuyucularımıza sundular. Kendilerine sonsuz teşekkürlerimizi sunarız. Bununla birlikte bu kitapçıkta varolan hataların tümü bana aittir.
PHP Desteği veren sitelerle ilgili not:
) firması aramak olacağını tahmin ediyorum. Bu amaçla aramalarınıza http://www.pageresource.com/putweb/index.html adresinden başlamanızı salık veririm. Eğer doğruca böyle bir evsahibi firmaya ulaşmak isterseniz http://www.mycgiserver.com adresine gidebilirsiniz. Kitapçığın sonunda çeşitli PHP kaynaklarının bir listesini de bulabilirsiniz.