CSS outline

CSS2 ile birlikte gelen kutu dışı şekillendirme(outline) özellikleri kenar  çizgisine(border) benzer bir özelliktir. Fakat kenar çizgisi özelliğinden iki önemli farkı vardır. İlki outline özelliği kenar çizgisi gibi normal akışı etkilemez. Bir elemana 10px outline değeri atandığında elemanın etrafındaki elemanların  üzerine 10px kadar taşar, diğer elemanları ötelemez. İkinci farklılık outline kenar çizgisi gibi dikdörtgen şeklinde değildir.

Outline özelliği kullanıcının o an nereye odaklandığını belirlemek için kullanılır. Tarayıcı arayüzünde kullanıcının nereye odaklandığını bilmek bize birçok avantajlar sağlayacaktır. Erişebilirlik açısından önemli bir özelliktir.

Klavyeden web sitelerini gezen kullanıcılar için önemli bir özelliktir. Bu durumu şöyle anlatırsak daha iyi anlaşılacaktır. Bir site düşünün metin içeriğindeki bağlantıların rengi ve tipi metinler ile aynı olduğunu bağlantıları metinden ayıran hiç bir belirtinin olmadığı durumu, bu durum kullanıcıyı ne kadar zorlayacağını düşünün. Bu gibi durumları engellemek için biz sayfa içindeki bağlantılara, düğmelere ve gezinti elemanlarına normal içerikten ayrı stiller tanımlarız. Benzer şeyleri sadece klavyeden interneti gezmeye çalışan insanlar içinde outline tanımları sağlar.

Şu aklımıza gelebilir; kim sadece klavye kullanarak  internette gezer ki. Ama erişebilirlik demek zaten bir sayfaya en fazla kişinin erişmesini sağlamak değil mi?

Şimdi dış hat çizgileri(outline) özelliklerine bir göz atalım.

Dış hat çizgisi biçemi (outline-style)

Dış hat çizgisinin biçemini belirlemek için kullanırız.

Yapısı: outline-style: <deger>
Aldığı değerler: none | dotted | dashed | solid | double | groove | ridge | inset | outset | inherit
Başlangıç değeri: none
Uygulanabilen elemanlar: Tüm elemanlara
Kalıtsallık: Yok

Dış hat biçemi none değeri haricindeki değerler için görüntülenir.

• none: Dış hat görünmesin anlamındadır.
• dotted: Dış hat belirli aralıklarla dizilmiş noktalardan oluşur.
• dashed: Dış hat belirli aralıklarla dizilmiş çizgi parçalarından(tire) oluşur.
• solid: Dış hat bir çizgi olarak görünür
• double: iki çizgi seklinde görünür. İki çizginin kalınlıkları ile aralarındaki boşluğun genişliğinin toplamı outline-width değerine eşittir.
• groove: Dış hat tuvale oyulmuş gibi görünür.
• ridge: groove?un zıddı; Dış hat çizgisi kabartma gibi görünür.
• inset: Dış hat çizgisinin kutunun tamamını tuvale gömülü gibi görünmesine sebep olur.
• outset: inset?in zıddı; Dış hat çizgisi kutunun tamamının kabartma gibi görünmesine sebep olur.

Dış hat çizgisi genişliği (outline-width)

Atandığı elemanın dışına çizilen hattın kalınlığını belirlemek için kullanırız.

Yapısı: outline-width: <deger>
Aldığı değerler: thin | medium | thick | length | inherit
Başlangıç değeri: Medium
Uygulanabilen elemanlar: Tüm elemanlara
Kalıtsallık: Yok

Dış hat çizgisi genişliği border-width gibi CSS uzunluk değerlerini (px, pt, em) ve anahtar kelimeler(thin <= medium <= thick) alır, ancak yüzde değer ve eksi değer almaz.

Dış hat çizgisi rengi (outline-color)

Atandığı elemanın dışına çizilen hattın rengini belirlemek için kullanırız.

Yapısı: outline-color: <deger>
Aldığı Değerler: color | invert | inherit
Başlangıç değeri: invert
Uygulanabilen elemanlar: tüm elemanlara
Kalıtsallık: Yok

CSS?in desteklediği renk değerlerini kullanabiliriz, hatta invert değerinide kullanabiliriz. invert, rengi tersine çevirir.

Dış hat çizgisi (outline)

Dış hat çizgisi(outline) özelliği yukarıda gördüğümüz özelliklerin tek seferde kullanılmasını sağlayan bir kısa yoldur.

Yapısı: outline: <deger>
Aldığı Değerler: [ <outline-color> || <outline-style> || <outlinewidth>] | inherit
Başlangıç değeri: Tanımlı değildir
Uygulanabilen elemanlar: Tüm elemanlara
Kalıtsallık: Yok

Kenar çizgisi(border) özelliğine benzer bir yapısı vardır. Ancak ayrıldıkları kısım kenar çizgisinde(border) her kenar için bir atama(border-right, border-bottom, vd.) yapılmasına karşın dış hat çizgisinde(outline) böyle bir özellik yoktur. Dış hat çizgisinin(outline) tüm kenarları aynı özellikleri taşır.

Dış hat çizgileri(outline) normal akıştaki boşlukları tamamlamaz. (taşma yapmaz.) diğer elemanların üzerini örter. Dış hat çizgisinin(outline) önemli özelliklerinden biri etrafını çevreleyen elemanlar üzerinde(üzerine örtmek dışında) bir etki yapmamasıdır, bu sayfa planlamadaki problemlerimizi çözmemiz için önemlidir. Problem olan bir elemana dış hat çizgisi(outline) ataması yaptığımızda tam olarak sorunun ne olduğunu göreceğiz ve elamanın tam yerini öğreneceğiz. Bu kenar çizgisi(border) uygulamaktan farklıdır, dış hat çizgisi(outline) uygulandığında dokümandaki normal akış üzerine bir etki yapmayacaktır.

Dış hat çizgileri(outline) satıriçi elemanların etrafına yerleşir. İki satıra kaymış satıriçi elemanlarda dış hat çizgisi dikdörtgen şeklinde olmayacaktır. Bu da kenar çizgisi(border) ile arasındaki farklardan biridir.

Dış hat çizgileri elemana odaklanıldığında görsel bir çıkıntı gibi görünmesini sağlayabilir.

Kaynak : Fatih HAYRİOĞLU, CSS dersleri