Metinlere gölge vermek, site görselliği açısından her zaman tasarımcıların tercih ettiği yöntemlerden birisidir. Bir çok sitede bu durum ile karşılaşırız. Normalde bu gibi durumlarda gölge verilen alanlar resim olarak kesilip siteye eklenir. Bu durum anlamlı kodlama ve arama motorları için pek mantıklı değildir, ayrıca resim dosyaları metne göre daha fazla boyuta sahip olması nedeni ile de dezavantajlıdır.
Bunun için text-shadow özelliği standartlara eklendi. CSS 2 ile birlikte gelen text-shadow özelliği daha sonra CSS 2.1?da kaldırıldı. Daha sonra CSS 3 ile birlikte tekrar geldi. Safari bu özelliği ilk sürümünden itibaren desteklerken aynı şeyi diğer tarayıcılar için söylemek zor. text-shadow özelliği ile görsel düzenleme programlarında(photoshop, fireworks) kullanılan gölgeye yakın sonuçlar elde edebiliriz.
Bu makalede sizlere web sitemizde metinlere gölge vermek için hangi yöntemleri kullanabileceğimizi anlatmaya çalışacağım.
text-shadow
Bu özellik bir element içindeki metne bir veya daha fazla gölge vermek için kullanılır. Aldığı değerler belli sıralaması vardır.
Yapısı : text-shadow: <deger>
Aldığı Değerler : shadow,? | none | inherit
Başlangıç değeri: tanımlama yok
Uygulanabilen elementler: tüm elementler
Kalıtsallık: Yok
text-shadow değeri 4 kısımdan oluşur. Bir örnek ile açıklayalım.
2 |
text-shadow: 3px 2px 1px #000; |
3px; İlk değer yataydaki mesafe içindir Artı değerler metnin sağından itibaren uzaklık değeridir, negatif değerler metnin soluna doğru mesafeyi gösterir.
2px; İkinci değer dikeydeki mesafe içindir. Artı değerler metnin altına doğru mesafeyi gösterir, eksi değerler ise metnin üstüne doğru mesafesini gösterir.
1px; Bulanıklık(blur) değeridir. Gölgelerin gerçeğe yaklaşması için kullanılır. Bulanık yatay ve dikey için verilen değerler göre şekil alır.
#000; renk değeri. Gölgenin renk değerini gösterir.
Birden fazla gölge kullanımı
Birden fazla gölge tanımı yapabiliyoruz. Aralarında virgül kullanarak birden fazla virgül kullanabiliyoruz. CSS2?de birden fazla gölge kullanımında üst üste binmesi durumunda normal sıralamada başta olan üstte sonradan tanımlananlar altta kalırken CSS3 ile birlikte bu durum değişti. CSS3?de tam tersi bir durum söz konusu.
3 |
text-shadow: 0 0 4px #ccc, 0 -5px 4px #ff3, 2px -10px 6px #fd3, -2px -15px 11px #f80, 2px -18px 18px #f20; |
Virgül ile ayrılarak birden fazla gölge kullanılabilir.
Tarayıcı Uyumu:
Internet Explorer desteklemiyor
Firefox 3.5+
Chrome 2+
Safari 1.3+
Opera 9.5+
W3C?s CSS Level 2+
CSS Profile 2.0 ve 3.0
Çoklu gölge kullanımını Safari ve Google Chrome daha sonra desteklemiştir. Safari 4 ve Google Chrome 2?den sonra tam destek gelmiştir.
Örnek Çalışmalar
Konuyu daha iyi anlamak ve sonuçlarını görmek için bir kaç örnek yapalım.
2 |
font:14px Arial, Helvetica, sans-serif; |
5 |
text-shadow: 2px 2px 3px #000; |
Örneği görmek için tıklayınız.
İkinci örneğimizide gölge açısını değiştirmek için eksi değer veririz.
2 |
font:16px Arial, Helvetica, sans-serif; |
5 |
text-shadow: 2px -2px 3px #000; |
Örneği görmek için tıklayınız.
Bir çok değişik denemeler ile farklı görünümler elde edebiliriz.
2 |
font:16px Arial, Helvetica, sans-serif; |
5 |
text-shadow: 1px 1px #fff; |
Örneği görmek için tıklayınız.
Gölge yardımı ile ışıltı efekti vermek.
2 |
font:bold 16px Arial, Helvetica, sans-serif; |
5 |
text-shadow: 1px 1px 6px #fff; |
Örneği görmek için tıklayınız.
Çoklu gölge yardımı ile ateş efekti verelim
1 |
font:bold 16px Arial, Helvetica, sans-serif; |
4 |
text-shadow: 0 0 4px white, 0 -5px 4px #FFFF33, 2px -10px 6px #FFDD33, -2px -15px 11px #FF8800, 2px -25px 18px #FF2200; |
Örneği görmek için tıklayınız.
Görüldüğü gibi resim düzenleme araçları ile elde edebileceğimiz bir çok gölge efektini text-shadow ile elde edebiliriz. Farklı değerler yardımı ile bir çok gölge çeşidini elde edebiliriz.
İnternet Explorer için Gölge Sorunu Çözümü
Yukarıdaki kodlarımızı İnternet Explorer yorumlamayacaktır. Buna tüm sürümleri(6,7,8) dahil. Yeni çıkacak 9. sürümde de bu konuda bir ilerleme olduğuna dair bir bilgi yok.
İnternet explorer için bu durumu “filter” yardımı ile çözebiliyoruz. text-shadow özelliği kadar iyi sonuçlar vermese de bazı durumlar için bize çözüm sunuyor.
Tüm ie filtrelerini görmek için tıklayınız.
Bu filtrelerden bir kaçını gölge vermek için kullanabiliriz. İnternet explorer filtrelerini uyguladığımız elemana eğer genişlik, yükseklik veya postion:absolute tanımı yapıldı ise sorun çıkarır. Bu nedenle gölge uygulanacak metini <span> etiketi içine alıp span etiketine ie gölge özellikleri tanımlanır.
Shadow filtresi
1 |
filter: Shadow(color='#0000ff', Direction=135, Strength=4); |
Bu uygulama sonucunda aşağıdaki görüntüyü elde ederiz.
Örneği görmek için tıklayınız.
Bu özelliği kullanarak sınırlı çerçevede gölge oluşturabiliriz. Kullanacağımız yere göre bu yöntemde tercih edilebilir. Daha keskin ve belli açılarda kullanılabilir.
Glow Filtresi
Glow filtresi metin etrafında çevreleyen bir katman oluşturur ve görüntü olarak gölge etkisi verir.
1 |
<!--[if IE]><style type="text/css"> |
5 |
filter: glow(color=#0000ff,strength=2); |
Örneği görmek için tıklayınız.
Ayrıca glow ve blur filtrelerini beraber kullanarak bir çözüm üretilebilir. kilianvalkhof.com sitesinde bahsedilen bu yöntem ile gerçeğe daha yakın sonuçlar elde edilebilir.
(http://kilianvalkhof.com/uploads/ieshadow.html)
Ayrıca aynı sitede bu yöntemi kullanan bir jquery eklentisi geliştirilmiştir. Kodlamayı kolaylaştıran bu yöntemde denenebilir. Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
Tekrarlayan Metin Kopyası ile Gölge Oluşturma
Aynı metni iki kere veya daha fazla kopyalayıp position ve konumlandırma değerleri ile gölge etkisi verilen bir yöntemdir. Farklı tarayıcılarda aynı etkiyi verir. Sorun oluşturan tek yanı ise içerikte yazının birden fazla geçmesi ve fazladan etiket eklemesidir.
Kodlaması çok basittir.
2 |
<h1>Lorem ipsum dolor sit amet consectetuer</h1> |
3 |
<h6>Lorem ipsum dolor sit amet consectetuer</h6> |
CSS kodu
Sonuç aşağıda göründüğü gibi olur.
Örneği görmek için tıklayınız.
Sonuç
Yukarıda metinlere gölge vermek ile alakalı bir kaç yöntemden bahsettim. İlk yöntemimiz standartlarda olan text-shadow yöntemi idi, diğer yöntemler ise standartları desteklemeyen tarayıcılar için üretilen çözüm önerileridir.
Ben bir kaç projemde bu yöntemleri kullandım, sonuç olarak şunu diyebilirim ki projelerimde standart yöntemi kullandım, desteklemeyenler için ayrıca kod yazma gereği duymadım. Bu tercih sonucu bir çok kullanıcı(hala bir numaralı tarayıcı olan İnternet Explorer kullanıcıları) bu etkiyi görmeyecektir, ancak ie için oluşturulan hiç bir yöntem bize gerçek görsel etkiyi vermediğide kesindir.
Tercihimizi yaparken ya bu metinleri resim olarak ekleyeceğiz yada standardı uygulayacağız ve destekleyenler gösterecek, desteklemeyenler görmeyecek seçeneklerinden birini seçmek zorunda kalıyoruz. Bende standardı uyguladım ve ie kullanıcılarını maalesef dışarıda bıraktım projelerimde. Diyeceksiniz ki peki diğer yöntemleri niye anlattınız. Tercih konusundan benim kadar esnek kalamayan web geliştiricileri için bir çözüm olduğunu göstermek için.
Sağlıcakla kalın.
Kaynaklar
Kaynak : Fatih HAYRİOĞLU, CSS dersleri
