Bundan birkaç sene önce, ?webcam? ve ?Linux? kavramlarını aynı cümle içerisinde kullanmak hayal gibi geliyordu. Ancak son yıllarda yazılım sektöründeki gelişmeler, donanım firmalarının GNU/Linux?a verdiği desteğinde etkisi ile artık telekonferans uygulamalarında, MSN görüşmelerinde, Skype görüşmelerinde ve benzeri ağ kamerası destekleyen uygulamalarda ağ kamerası kullanımı sorunsuzca gerçekleşmektedir.
Sürücüler
Kapsamlı gpsca sürücüsünden sonra yaygın olan ikinci bir sürücü projesi de UVC (USB Video Class) projesidir. Gpsca kadar kapsamlı olmasa da hatırı sayılır sayıda kamerayı destekliyor. Desteklediği donanımlar arasında çeşitli Logitech kameraları, Apple iSight kamerası, Acer dizüstü bilgisayarlarda bulunan ağ kameraları ön plana çıkıyor. UVC kapsamında desteklenen donanımların tamamını, buradan öğrenebilirsiniz. Gspca paketi gibi, UVC paketi de linux-uvc adıyla Pardus?ta kurulu geliyor. Şimdi güzel bir haber vererlim: UVC sürücülerinin de ileride çekirdeğe gömülü olması planlanıyor! Üçüncü kapsamlı proje ise, http://www.linux-projects.org adresinde yer alan ve SONIX, Etoms, Vimicro (vimicro yongasetli kameralar için gspca kullanmanızı tavsiye ederim) ve Winbond yongasetli kameralar için sürücü geliştiren projedir. Pardus?ta snc9c1xx paketi ile SN9C101, SN9C102, SN9C103, SN9C105, SN9C120 yongasetli kameralar için destek geliyor. Piyasada 5 veya 10 megapiksel olarak satılan ağ kameraları (genelde microdia yongasetli) kameralar içinde bu sitede destek bulabilirsiniz. Ancak ne yazık ki, bu kameralar için yazılan sürücüler özgür olmayıp, parayla satılıyorlar. 30 günlük deneme sürümü, 2.6.22 ve üstü çekirdeklerde çalışmakta ve projeyi geliştiren kişi sürücüyü sadece Ubuntu için paketliyor. Sözünü ettiğimiz Microdia kameraların gspca sürücüsü ile ileride desteklenmesi umuluyor. Bunların dışında Asus dizüstü bilgisayarlarda bulunan ağ kameraları da syntekdriver paketi ile geliyor. Eğer bir Asus dizüstü bilgisayar sahibiyseniz, bu sürücüyü kurduktan sonra ağ kameranız sorunsuz olarak çalışacaktır. Öte yandan, Fly marka ağ kameraları için (Omnivision yonga setini kullanıyor) ov511 paketini kurmanız gerekiyor. Bunlar dışındaki ağ kameraları sürücüleri hakkında her türlü sorunuzu tartışma listelerinde, Özgürlükİçin.com forumlarında ve IRC Freenode sunucusunda bulunan #pardus kanalında sorabilirsiniz.
Hangi sürücüyü kullanmalıyım?
Eğer Linux?da çalışan bir ağ kamerası kullanıyorsanız ve Pardus kullanıcısıysanız, kameranızın sürücüleri otomatik yüklüdür. Yine de bir sorun olduğunu düşünüyorsanız ?Paket Yöneticisi? kullanarak gpsca veya linux-uvc paketini kurabilirsiniz. Hangi sürücünün hangi paketin içinde olduğunu öğrenmek için, ağ kameranızın aygıt ID?sini öğrenmeniz gerekmektedir. Bu ID?yi öğrenmek için, Menüden çalıştır seçeneğine tıklayıp (veya ALT ve F2 tuşlarına basarak) konsole?u, açıp /usr/sbin/lsusb yazın. Şuna benzer bir çıktı alacaksınız:
zsh/2 8 % /usr/sbin/lsusb
Bus 005 Device 004: ID 05e1:0501 Syntek Semiconductor Co., Ltd
Bus 005 Device 001: ID 0000:0000
Bus 004 Device 001: ID 0000:0000
Bus 003 Device 003: ID 0b05:1712 ASUSTek Computer, Inc.
Bus 003 Device 001: ID 0000:0000
Bus 002 Device 001: ID 0000:0000
Bus 001 Device 003: ID 046d:c019 Logitech, Inc.
Bus 001 Device 001: ID 0000:000
Bu çıktıda koyu olarak yazdığım kısım benim ağ kameramı ifade etmektedir. 05e1:0501 ise aygıt ID?sidir. Bize gereken kısım 05e1:0501 kısmıdır. Siz de lsusb komutunu verdikten sonra aygıt ID?sini öğrenip proje sayfalarından kameranızın desteklenip desteklenmediğini denetleyebilirsiniz.
Kameramın çalışıp çalışmadığını nasıl öğrenebilirim?
İster doğrudan (çalıştır seçeneği ile), ister konsole açıp, test-webcam komutunu verdiğinizde, eğer görüntü alabiliyorsanız kameranız çalışıyor demektir. Ben konsole açıp test-webcam yazmanızı tavsiye ederim çünkü olası bir çalışmama durumunda sorunu öğrenmeniz daha kolay olacaktır. Eğer test-webcam sonucu görüntü alamazsanız, test-webcam -v4l2 komutunu deneyin. Eğer ?no such device /dev/video? şeklinde bir hata görüyorsanız, ağ kameranızın sürücüsü yüklenmemiş demektir. Eğer görüntü alabiliyorsanız, bunu kullanabileceğiniz uygulamalardan birini açıp ağ kameranızı kullanmaya başlayabilirsiniz. Şu an Kopete, aMSN ve Skype ağ kamerasını sorunsuzca çalıştırabilmektedir. Kameralar hakkında bu kadar bilgi verdikten sonra gelelim ağ kameraları hakkında programlara. Pardus?ta ağ kameraları için resim ve video kaydı yapabilen şimdilik iki program bulunmaktadır: camstream ve wxcam.
CamStream
Qt araç seti ile yazılmış, basit bir arayüze sahip olmakla birlikte, ağ kamerasından resim çekebilen, video kaydedebilen bir programdır. Ayrıca çeşitli renk fonksiyonlarını da barındırmasıyla öne çıkıyor. Bu program yardımıyla ağ kameranızdan fotoğraf ve video kaydedebilirsiniz.
wxcam
Wx araç seti ile yazılmış, favorim diyebileceğim programlardan. CamStream?deki özelliklerin yanı sıra barındırdığı efektlerle hoşunuza gidecek. Ayrıca yazılımın Türkçe desteğinin olması da yazılıma artı puan kazandırıyor. Eğer test-webcam komutuyla görüntü alabiliyor; ancak wxcam ile görüntü alamıyorsanız, Ayarlar -> Özellikler menüsünde Çerçeve biçemini sırayla deneyip (her ayardan sonra programı kapatıp açmak gerekiyor), ?Sürücü?yü otomatik olarak ayarlayın. Işık gölge seçeneklerini ise, Ayarlar-> Görüntü Dengesi kısmından yapabilirsiniz. Çoğu Uzakdoğu üretimi ağ kameraları donanım olarak 1.3 ve 2 megapiksel görüntü sağlarken, çeşitli yazılım emulasyonları ile yüksek çözünürlüğe çıkıyor. Bu konuda gerçek çözünürlüğün 1.3 veya 2 megapiksel olduğunu unutmayın. Üreticilerin Windows sürücüleri ile sağladıkları bu yüksek çözünürlüğün ancak sürücülerin kaynak kodlarının ve ürün spesifikasyonlarının yayınlanması halinde Linux?da da kullanılabilir olabileceğini de söylemek gerekir. Ağ kameraları gördüğünüz gibi sadece Windows?ta çalışan aygıtlar değil. Gün geçtikçe artan donanım desteği sayesinde ağ kameraları Linux?da da sorunsuzca çalışmaya başladılar. Desteklenmeyen donanımlar için ise donanım firmalarından Linux sürücüsü talep etmek, hepimizin görevi!
Pardus dersleri, kaynak : www.ozgurlukicin.com