Son zamanlarda internet hızının artmasıyla beraber bir çok firma e-postalarını ve web sitelerini kendi sunucuları üzerinde barındırma yolunu seçmeye başladı. Bu noktada patronların ya da bilgi işlem müdürlerinin talepleri oldukça kısadır: E-Postalarımız kendi bünyemizde olsun, virüs gelmesin, spam gelmesin ve ucuza -hatta bedavaya- bu çözümü sağlayalım. Bu talepler karşısında sistem yöneticilerinin artık kara kara düşünmelerine gerek kalmadı, çünkü bu yazıyı okuduktan yaklaşık 15 dakika sonra tüm isteklerine ücretsiz olarak kavuşabilecekler. Tabii bunlara ulaşabilmek için ilk olarak bazı kavramları açıklayalım.
Prof.Dr. Doğan Cüceloğlu “Keşkesiz Bir Yaşam İçin İletişim” demiş. Biz de kaya gibi sağlam, çökmeyen bir posta sunucusu için ?sağlıklı iletişim protokolleri? diyerek başlayalım. Nedir bu iletişim protokolleri? Aslında oldukça basit. Bir posta sunucusu kurmak için muhatap olacağımız 3 adet protokol var.
1) SMTP (Simple Mail Transfer Protokol) :E-Posta gönderirken kullanılan protokol. Siz e-posta göndereceğiniz zaman ilk olarak e-posta istemciniz (örneğin Outlook Express) sunucuyla 25 numaralı portu aracılığı ile iletişim kurar ve ?merhaba ben şuyum e posta adresim ve parolam da bu ve senin aracılığınla bir posta göndereceğim? der.Verdiği bilgilerde bir hata yoksa sunucu onu içeriye buyur eder.
2) POP3 (Post Office Protocol/3) :Sunucudan e posta almak için kullandığınız protokol. Siz e-posta istemcinizin gönder/al butonuna tıkladığınız zaman, e-posta istemciniz sunucuya 110 numaralı porttan bağlanır ve ?merhaba, şu e postaya şu parolaya ait hesabın e postası var mı? diye sorar, sunucu ise verilen bilgilerde hata yoksa yeni e-postaları istemciye gönderir.
3) IMAP (İnternet Message Access Protocol) :Bu protokol ise e-postaları sunucuda barındırır, özellikle webmail türü arabirimlerde kullanılan protokoldür. Sunucuda klasör yaratma vs. işlemlere izin verir ve kullandığı port 143 tür.
Peki protokollerden bahsederken sürekli sunucuya bağlanırken, sunucudan alırken gibi ifadeler kullandık. Nedir bu sunucu? İşte bu yazıda sunucuyu kurmayı ve yapılandırmayı öğreneceğiz.
Hangi Sunucu
Piyasada onlarca posta sunucu yazılımı vardır, belirleyici kriterimiz ücret olduğu için biz ücretsiz, açık kaynak kodlu ve şaşırtıcı ama Windows altında çalışan Hmailserver adlı yazılımı kullanacağız. Bu yazılımın bir güzel özelliği de veri tabanı olarak tümleşik MySQL kullanması ve kendi apisinin olması. Bu ne işimize yarayacak? Örneğin bir üyelik sisteminiz var, buna eklediğiniz bir kaç satır kod ile her üyeye aynı anda bir e-posta hesabı açabilirsiniz. Ya da yeni gelen postaları sınamak için IMAP ile uğraşmayıp MySQLde minik bir sorgu çalıştırabilirsiniz. Bunlar da web sitenizi daha da çekici kılar.
Kurulum
Yazılımı kurmak için ilk olarak http://www.hmailserver.com/?page=download adresinden en güncel sürümü bilgisayarınıza indirin. Yazılımın boyutu oldukça küçük olduğu için indirme süresi de kısa olacaktır.
Yazılımı bilgisayarınıza indirdikten sonra kurulum dosyasına çift tıklayın ve çalıştırın. Açıklama ekranlarını Next butonu ile geçebilirsiniz. Size kurulum tipini sorduğu zaman ise ?Full Installation? seçeneğiyle devam etmeniz gerekir.
Database Type sorulduğu zaman ise tümleşik olan MySQL sunucusu kullanmanız yararınıza olduğu için ?Use Builtin Database Server (Recomended)? seçeneğini işaretleyip devam edebilirsiniz.
Bundan sonra karşınıza gelecek ekranları Next butonu ile geçebilirsiniz. Tüm işlemler bittikten sonra aşağıdaki ekranla kurulum sona erecektir ve Finish butonuna tıkladığınız zaman Hmailserver Administrator çalışacaktır. Bu program vesilesi ile posta sunucusunu yöneteceğiz.
Kurulum bittiğine göre artık e-posta sunucumuzu yapılandırabiliriz. Bu yapılandırmada en az bir adet alan adı (domain) eklemek şarttır. Daha sonra bu alan adına yeni kullanıcılar ekleyeceğiz.
En son olarak spam ve virüs korumasını da ekledikten sonra sunucumuz hazır hale geçecek.
Bu noktada bir parantez açmamız gerekiyor. Kendi bünyenizde bir – posta sunucusu kurmak istiyorsanız bir sabit ip adresine ve bir alan adına (domain) sahip olmanız gerekiyor. Eğer web siteniz bir başka adreste yer alıyorsa o sunucunun yetkililerinden MX ayarlarını sizin sunucunuza yönlendirmelerini isteyebilirsiniz. Eğer her hangi bir yerden barındırma hizmeti de almıyorsanız posta sunucusunun yanı sıra bir adet DNS sunucusu da kurmanız gerekmektedir. Ancak bunlar bu yazının konusu olmadığı için burada anlatmıyorum. Bu konuyla ilgili sorularınız için e-posta gönderebilirsiniz.
Hmailserver Administrator programını açtığımız zaman karşımıza aşağıdaki gibi bir ekran gelecektir.
Burada Add Domain butonuna tıklayınca karşımıza alan adını, catch all adresini ve maximum mesaj boyutunu soran bir ekran gelecektir. Alan adımız domain.com gibi satın aldığınız adrestir. Catch All bölümünü boş bırakabilirsiniz. Catch All adresinin amacı şudur. Eğer bir hesap tanımlanmamışsa o hesaba gelen e-postalar Catch All hesabına gider. Bu sayede yanlış yazım gibi durumlarda e-posta kaybolmaz. Ancak çok sayıda spam almanız da mümkündür. Maximum Message Size ise adından da anlaşılacağı gibi gönderilecek en büyük ileti boyutudur.
Ben örnek olması açısından pcworldturkiye.com alan adını girdim ve diğer bölümleri boş bıraktım. Save butonuna tıkladığımız anda sol tarafta Domains menüsü aktif hale gecelektir.
Kullanıcı Ekleme
Alan adını ekledikten sonra sıra kullanıcıyı eklemeye geldi. Burada kullanıcı dediğimiz posta hesabından başka bir şey değil. Kullanıcıyı elle ekleyebileceğimiz gibi, veri tabanını kullanarak ASP,PHP ve sair bir dille de ekleme yapmamız mümkündür. Kullanıcı eklemek için ilk olarak aşağıda gördüğümüz ekranda Accounts bağlantısına sağ tıklayıp ADD seçeneğine tıklamamız gerekir
ADD seçeneğine tıkladıktan sonra karşımıza aşağıdaki gibi bir ekran gelecektir.
Burada ?Account Address? bölümüne e-posta adresinin @ işaretinden önceki kısmını yazıyoruz.
?Password? bölümüne ise e-posta adresinin parolasını girmemiz gerekiyor. Size ve Max Size bölümleri o kişinin en fazla kaç MB e-posta depolayabileceği ile ilgilidir. Sunucunuzda alan probleminiz varsa, bunu kullanıcılara göre uygun biçimde dağıtabilirsiniz. Administration Level ise o kullanıcını yetkilerini belirleyen bölümdür. Normal kullanıcılar için User yeterli olacaktır ancak hesap ekleme çıkarma işlemi yapacak kişiler için daha üst yetki vermeniz gerekir.
En alttaki Active isimli alan ise kullanıcının hesabının aktif olup olmayacağını belirler, biz tabii ki Active seçeneğini işaretliyoruz.
Tüm alanları doldurduktan sonra Save butonuna bastığınız andan itibaren o hesap kullanılabilir hale gelecektir.
Alias ve Posta Listeleri
Hmailserverda ailas ve liste tanımlamaları yapmanız mümkündür. Bunları biraz açıklayalım.
Örneğin firmanızın [email protected] şeklinde bir hesabı var ancak ödeme işlemlerinin de bu hesaba gelmesini istiyorsunuz, ve bunun için yeni bir hesap açmaktansa ikisini birden aynı adreste yönetmek istiyorsunuz. Bu durumda [email protected] şeklinde bir ailas açılıp [email protected] hesabına yönlendirilirse yeni bir hesap açılmadan her iki adrese de gönderilen e-postalar elinize ulaşır.
Posta Listesi için ise şöyle bir örnek verelim. Firmanın bilgi işlemcileri farklı şehirlerde ya da farklı binalarda olabilirler, böyle bir durumda bilgi işlemle ilgili konuları tartışıp karar vermek için bir posta listesi tanımlamak yeterli olacaktır. [email protected] şeklinde bir posta listesi tanımlanır ve tüm bilgi işlemciler buna üye yapılırsa herkese tek tek posta göndermek yerine rahatlıkla listeyi kullanabilirler.
Alias tanımlamak için tanımlamayı yapacağınız alan adının altındaki Aliases bağlantısına sağ tıkladıktan sonra add seçeneğini tıklamanız gerekmektedir. Resimde de göreceğiniz gibi bu bölüm oldukça net, redirect from alanına alias olacak adresi; diğer alana ise gerçek e-posta adresini yazmanız gerekmektedir.
Distribution List yani haber listeleri için ise Distribution Lists bağlantısına sağ tıklayıp ardından ADD seçeneğine tıklamanız gerekmektedir. Burada karşımıza gelen ekranda Adress kısmına yaratmak istediğimiz grubun adını yazmamız gerekir. SMTP Authentication ise işaretlemenize gerek yoktur ve tabii ki Active alanını da seçili hale getireceğiz.
Members sekmesinde ise bu gruba üye olanların e-posta adreslerini gireceğiz. Yani bu örneğimizi dikkate alırsak, forum@domain.net adresine bir posta atıldığı zaman üye olan herkese otomatik olarak gidecektir.
Kurallar
Kurallar çiğnenmek içindir diye bir söz vardır, ancak bu söz posta sunucusu iletişim kuralları için geçerli değil. Peki nedir bu kurallar? Nasıl ki arabamızla yolda giderken uymak zorunda olduğumuz kurallar önceden belirlenmişse, örneğin yasak olan yere park edemiyor, ters yola giremiyorsak, posta sunucularının da benzeri kuralları vardır ve bu kuralları biz belirleriz. Örneğin: Postanın içerisinde Viagra kelimesi geçiyorsa direkt çöpe gönder gibi. Bu kurallar bizi birinci derecede spamdan ve kötü niyetli postalardan koruyacaktır. Ancak tabii ki tamamen yeterli olmayacaktır, ama onlara da değineceğiz.
Sol menüdeki Rules bağlantısına tıklayınca karşımıza eklenmiş olan kuralların bir listesi gelir, burada Add butonuna tıklayarak örnek bir kural oluşturacağız.
Yukarıdaki ayarları yapıp Save butonuna tıkladığınızda artık sunucunuza içeriğinde Viagra olan e- postalar gelmeyecektir.
Spam ve Virüs Koruma
İstenmeyen e-postalardan ve virüslerden korunmak için Setting / Protocols / SMTP yolunu izleyeceğiz. İlk olarak spam korumasını ele alalım.
DNS Black List nedir? İnternet üzerinde bazı gönüllü kuruluşlar istenmeyen e-posta gönderen sunucuların ip adreslerini veri tabanlarında tutarlar.Biz de bir e-posta elimize ulaştığı zaman bu kara listelerde yer alıp almadığına bakarak güvenliğimizi sağlamaya çalışacağız. Bu işlemi yapmak için aşağıdaki ekrandaki tüm Black List?leri aktif hale getirmeniz yeterli olacaktır
Virüs koruma için yapmamız gerekenler biraz daha farklı. İlk olarak sisteminizde bir antivirüs yazılımı olmalı ve bu programın virüs bulduğu zaman geri döndürdüğü değeri bilmelisiniz ancak hemen telaşlanmayın, tüm ayarları hazır gelen ve üstelik ücretsiz olan bir antivirüsümüz de mevcut. Clamwin adlı antivirüs yazılımı Hmailserver tarafından tamamen desteklenmektedir, tüm ayarları önceden tanımlı gelir ve size yalnızca yazılımı kurup aktif hale getirmek kalır. Clamwin Antivirüs yazılımını kurmak için http://prdownloads.sourceforge.net/clamwin/clamwin-0.88-setup.exe?download adresini kullanabilirsiniz. Bu yazılımı indirip bilgisayarınıza kurduktan sonra Hmailserverda aşağıdaki ayarı yapmanız yeterli olacaktır.
General bölümünde ise virüslü bir e-posta bulunduğu zaman yapılacaklar yazılmaktadır. Arzu ederseniz e-postayı tümden silebilir, göndereni uyarabilir ya da yalnızca eklentiyi silebilirsiniz.
Bunların dışında smtp portu pop3 ayarları gibi bölümlerde hiç bir değişiklik yapmanıza gerek yoktur.
Kaynak : www.pcworld.com.tr